Cyrkon jest kamieniem znanym pod różnymi nazwami już od starożytności. Nazwa kamienia pochodzi prawdopodobnie z języka perskiego i oznacza kolor złoty. Cyrkon zawdzięcza silną brylancję i intensywny ogień wysokiemu współczynnikowi załamania światła (1,810-2,024) i dyspersji (0,039 BG; 0,022 CF).
Cyrkon łatwo jest uszkodzić, a to ze względu na dość wysoką kruchość, co czyni go wrażliwym na nacisk i uderzenia.
Pierwiastki radioaktywne (uran i tor) występujące w strukturze kamienia są przyczyną znacznego wahania wielu własności kamienia. Cyrkony o najwyższych właściwościach fizycznych określane są jako cyrkony wysokie, zaś o najniższych – mianem cyrkonu niskiego, przeważnie o barwach zielonych. Pomiędzy nimi lokują się cyrkony średnie. Cyrkony niskie na skutek znacznej zawartości pierwiastków radioaktywnych mogą być niemal amorficzne, mimo zachowania zewnętrznie niezmienionej postaci. Zielone lekko radioaktywne kamienie nie są spotykane na rynku, stanowią jednak obiekt pożądania kolekcjonerów.
Barwa | Bezbarwna, żółta, brązowa, pomarańczowa, czerwona, fioletowa, niebieska, zielona |
Rysa | Biała |
Twardość Mohsa | 6,5-7,5 |
Gęstość | 3,93-4,73 |
Chemizm | Krzemian cyrkonu Zr(SiO4) |
Przeźroczystość | Przeźroczysty |
Cyrkon jest kamieniem znanym pod różnymi nazwami już od starożytności.
Pochodzenie nazwy cyrkon nie jest jednoznacznie określone. Być może wywodzi się z arabskiego «zarkun» (cynober) lub perskiego «zargun», oznaczającego kolor złoty.
Cyrkon zawdzięcza silną brylancję i intensywny ogień wysokiemu współczynnikowi załamania światła (1,810-2,024) i dyspersji (0,039 BG; 0,022 CF).
Cyrkony o najwyższych właściwościach fizycznych określane są jako cyrkony wysokie, zaś o najniższych – mianem cyrkonu niskiego, przeważnie o barwach zielonych. Pomiędzy nimi lokują się cyrkony średnie. Cyrkony niskie na skutek znacznej zawartości pierwiastków radioaktywnych mogą być niemal amorficzne, mimo zachowania zewnętrznie niezmienionej postaci. Zielone, lekko radioaktywne cyrkony nie są spotykane na rynku, stanowią jednak obiekt pożądania kolekcjonerów.
Pierwiastki radioaktywne (uran i tor) występujące w strukturze kamienia są przyczyną znacznego wahania wielu własności kamienia. Lekko radioaktywne zielone cyrkony nie są spotykane w handlu kamieniami, dlatego są tym bardziej pożądanym obiektem poszukiwań kolekcjonerów.
Cyrkony występują zwłaszcza w złożach aluwialnych w postaci otoczaków w Birmie, Kambodży, na Sri Lance, w Tajlandii. Spotykane również w Australii, Brazylii, Korei, na Madagaskarze, w Mozambiku, Nigerze i Tanzanii.
W przeszłości cyrkon określano mianem “hiacynt” oraz „jargon”. Nazwa hiacynt dotyczyła odmian czerwonych, natomiast Jargon obejmował inne odmiany bezbarwne i w odcieniach żółci pochodzącymi z Cejlonu.
Używanie tych nazw jest obecnie zakazane.
W średniowieczu przypisywano cyrkonom działanie nasenne, sądzono też, że cyrkony przynoszą ich posiadaczowi pomyślność, wiedzę i strzegą jego honoru. Wierzono też, że odpędza plagi i złe duchy.
Mimo że w przeszłości cyrkony używano jako imitacji diamentów, nie mają one nic wspólnego z popularną cyrkonią (CZ), hodowaną laboratoryjnie.